stocznia_08.jpg stocznia_10.jpg stocznia_07.jpg Port2.jpg DSC_8575-baner.jpg Port - foto z filmu 2a.jpg DSC_8195-baner.jpg

Trochę historii

Do czasu zbudowania portu Władysławowo w 1938 r., działalność rybackiej flotylli opierała się na trzech portach, mieszczących się w obrębie wewnętrznych wód zatoki: Jastarni, Helu i Gdyni. Brak schroniska dla kutrów rybackich oraz portu z bezpośrednim wyjściem na otwarte morze wstrzymywał dalszy rozwój naszego rybołówstwa. Przypomnieć warto, iż pod koniec lat 20. nasze połowy, wynoszące 1,8 tys. ton, pokrywały około 1,5% konsumpcji ryb w Polce, a w połowie lat 30., gdy wyławiano 17 tys. ton, zaspakajano 30% konsumpcji. Tak, więc zasadniczym celem przystąpienia do budowy portu była potrzeba unowocześnienia naszego rybołówstwa morskiego, a tym samym i bytu rybaków.

Wybór miejsca pod budowę portu dla rybaków nie był przypadkowy. Wielka Wieś położona była bowiem niemal pośrodku bałtyckiego wybrzeża, ciągnącego się od jeziora żarnowieckiego i dalej wzdłuż Półwyspu Helskiego. Pierwsza wzmianka o Wielkiej Wsi pochodzi z 1284 roku.

W okresie międzywojennym miejscowość ta, podobnie jak sąsiednia osada Hallerowo, pełniła funkcję letniska nadmorskiego. W 1924 r. przebywało tutaj około 700 letników. W tym czasie Wielka Wieś posiadała m.in. stację kolejową na linii Puck – Hel oraz pocztę. Z biegiem lat przybywało coraz więcej letników spragnionych morza, słońca i wypoczynku. 28 grudnia 1935 r. została podpisana umowa o budowie portu z Konsorcjum Francusko - Polskim na warunkach długoterminowego kredytu. Opracowanie projektu portu Ministerstwo Przemysłu i Handlu zleciło Oddziałowi Administracji Wybrzeża Urzędu Morskiego, kierowanemu przez 34-letniego inżyniera Zygmunta Adamskiego.

Za oficjalna datą rozpoczęcia budowy portu w Wielkiej Wsi przyjmuje się 18 marca 1936 r., gdy wbito w dno morza pierwsze pale falochronów. Równolegle do budowy portu rozpoczęto też budowę drogi dojazdowej, łączącej się z główną drogą z Gdyni nad morze. W połowie roku 1936 ukończono drugą linię dojazdową z dworca kolejowego w Wielkiej Wsi – Hallerowo do portu.

Budowa nie przebiegała jednak bez przykrych niespodzianek. Szalejące pod koniec lata 1936 r. burze wyrządziły znaczne szkody. Zatopionych zostało 5 kafarów i promy robocze. Uszkodzeniu uległy tory kolejki na molo i rusztowania pomocnicze. Zniszczeniu uległo także deskowanie dla ścianek nadwodnych oraz znaczna liczba pali części końcowej mola zachodniego, której nie zdołano wypełnić kamieniami.

Zakończenie budowy portu nastąpiło zgodnie z wcześniejszymi założeniami – w 1938 roku.

Jego granice terytorialne określało Rozporządzenie Ministra i Handlu nr 273 z dnia 27 kwietnia 1938 roku. Kształt portu utworzony został dwoma falochronami: zachodnim długości 763 m i wschodnim długości 320 m. W części wewnętrznej znajdowały się cztery pomosty. Największy z nich przeznaczony był dla statków żeglugi przybrzeżnej oraz jachtów, a pozostałe trzy – dla potrzeb kutrów rybackich. Port rybacki w Wielkiej Wsi był drugim, pod względem wielkości, portem na naszym Wybrzeżu. Jego powierzchnia wynosiła 14,5 ha, podczas gdy Helu – 10,5 ha, Jastarni – 8 ha, a Pucka – zaledwie 0,25 ha. Na uroczystość otwarcia portu, która odbyła się 4 maja 1938 r., przybył m.in. wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski, minister przemysłu i handlu Antoni Roman, który przeciął wstęgę. Poświęcenia portu i tablicy pamiątkowej dokonał biskup chełmiński Stanisław Okoniewski. Kapitanem portu został kpt. ż. w. Henryk Borakowski.

Port otrzymał nazwę Władysławowo na cześć króla Władysława IV z rozkazu, którego wybudowano tutaj (nad morzem) dwa niewielkie forty: „Władysławowo” i „Kazimierzowo”, mające za zadanie ochronę naszego wybrzeża przed inwazją szwedzką.

O zasadności budowy Portu Władysławowo niechaj świadczy fakt, iż tylko w kwietniu 1939 r. weszło i wyszło z niego w morze 211 polskich kutrów oraz 5 statków pod obcą banderą. Kutry przywiozły do portu blisko 90 tys. kg ryb. W tymże miesiącu uruchomiony został w porcie magazyn rybacki, w którym czyszczono, zasalano i pakowano wątłusze. Wrzesień 1939 r. przerwał dalszą, tj. lądową fazę rozbudowy. Pod koniec wojny Niemcy zniszczyli północną część falochronu zachodniego oraz zatopili około 20 kutrów.

Podczas otwarcia portu 4 maja 1938 r., została odsłonięta i poświęcona okolicznościowa tablica, upamiętniająca to wydarzenie. Umieszczona na kamiennym głazie, w pobliżu wejścia na teren portu, po zajęciu przez Niemców Władysławowa we wrześniu 1939 r. została zniszczona a głaz zatopiony.

 

KALENDARIUM OKRESU POWOJENNEGO 

 

1955 – 1 stycznia rozpoczęło działalność Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich „Szkuner”. Pierwszym dyrektorem został Lech Stefański. Przedsiębiorstwo przyjęło od „Arki” m. in. 31 kutrów. Zatrudnienie wynosiło 937 pracowników lądowych i morskich.

1956 – Oddano do użytku Dom Rybaka, jako centrum socjalne dla „Szkunera”. Znajdowała się tu siedziba przedsiębiorstwa oraz hotel i restauracja. Dziś w budynku tym jest siedziba Władz miasta.

1957 – Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich „Szkuner” przejęło od Urzędu Morskiego w Gdańsku tereny oraz akweny portu we Władysławowie w trwały zarząd i użytkowanie, na podstawie Zarządzenia Nr 189 Ministra żeglugi z dnia 17.11.1956 r.

1958 – Państwowe Przedsiębiorstwo „Szkuner” zatrudniało 1268 osób („Morski Rocznik Statystyczny”, 1961).

1959 – „Szkuner” otrzymał z Gdańskiej Stoczni Remontowej pierwszy kuter stalowy typu „B-25s”.

1961 – 4 kutry „Szkunera” rozpoczęły polowy na wodach afrykańskich, opierając się na porcie Conakry (Gwinea). Uruchomiono wytwornię lodu łuskowego.

Jak poddawał dwutygodnik „Kaszebe”: „Szkuner prowadzi sklepy i kioski spożywcze w porcie, zaopatruje w artykuły pierwszej potrzeby rybaków i pracowników lądowych. Wybudowano cztery nowoczesne bloki mieszkalne, zorganizowano zakładowy ośrodek zdrowia oraz kompletnie wyposażony gabinet dentystyczny ”.

Reportaż ukazujący pracę rybaków. Rok produkcji: 1962

1963 – Wielka Wieś i Hallerowo otrzymały wspólną nazwę Władysławowo, które w tym samym roku zostało podniesione do rangi miasta. Oddano do eksploatacji fabrykę mączki rybnej i tranowni.

1965 – Zbudowano i oddano do użytku przystanek kolejowy Władysławowo-Port.

1969 – Zakończono budowę nowego nabrzeża Wyładunkowego wraz z budynkami portowymi. Były to: chłodnia składowa, zamrażalnia, wytwórnia lodu łuskowego, hala przetwórstwa ryb, 2 magazyny tzw. zerówki oraz pomieszczenia socjalne i biurowe.

1974 – W Stoczni Ustka zwodowano pierwszy kuter rufowy typu B-410, przeznaczony dla „Szkunera” (WŁA-300).

1978 – Przedsiębiorstwo „Szkuner” otrzymało sztandar zakładowy. Zmodernizowany został slip stoczniowy, umożliwiający wodowanie jednostek B-410 i B-403 (udźwig 220 ton).

1980 – Przekazano do użytku nową halę remontową w stoczni, wyposażoną w suwnicę. Jak podawał „Dziennik Bałtycki” 19 sierpnia, w artykule „Urodzaj dorsza”: kutry „Szkunera” odłowiły w 1 półroczu 29842 ton ryb, zamiast planowanych 22500. Port we Władysławowie nie mógł ich pomieścić w swoich chłodniach, przystosowanych jedynie do 1200 ton ryb. Również linie przetwórstwa nie mogły nadążyć z przerobem surowca, który w tej sytuacji został m.in. sprzedany Duńczykom i Anglikom oraz wyładowywany w innych portach, takich jak: Gdynia, Kołobrzeg i Darłowo.

1981 – Zwodowana została prototypowa jednostka „Słoń Morski”, skonstruowana i wyprodukowana przez stocznię we Władysławowie dla potrzeb naukowców, badających Antarktydę w polskiej stacji im. Henryka Arctowskiego.

1985 – Rada Ministrów przyjęła uchwałę o realizacji zadania „Remont i modernizacja Portu Władysławowo”.

1986–1996 – W ramach realizacji zadania inwestycyjnego „Modernizacja i rozbudowa portu”, dokonano m.in. modernizacji nabrzeża przeładunkowego, nabrzeża Wschodniego, sieci technicznych, fabryki lodu łuskowego, gruntownej przebudowy falochronu północnozachodniego, zbudowano dwa pomosty remontowe, bocznicę kolejową na trenie stacji CPN we Władysławowie.

1994 – Port został otwarty dla turystów.

1998 – Otwarto na terenie portu, przy bramie nr 2, Izbę Historii Portu i „Szkunera”. Jej organizatorem był Henryk Gawlas, który w „Szkunerze” pracował od 1956 roku.

2002 – Oddano do użytku marinę jachtową, w której może cumować 10 jednostek.

2004 – Do końca roku Rybacka Stocznia Remontowa „Szkuner” wykonała (począwszy od 1955 r.) remonty na 5835 kutrach rożnych typów. Zbudowano 14 łodzi drewnianych o długości do 9,5 metra. Przebudowano 18 jednostek rybackich (wraz z przedłużeniem) oraz żaglowce „Henryk Rutkowski” i „Zjawa IV ”.

2007 – 1 listopada przedsiębiorstwo państwowe zostało przekształcone w spółkę Skarbu Państwa pozostawiając swoją nazwę: Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich „Szkuner”.

2008 – Oddano do użytku nową chłodnię o powierzchni składowej do 800 ton, wybudowaną ze środków Unii Europejskiej.

2011 – Rozpoczęto na terenie portu budowę budynku zaplecza socjalnego dla rybaków GLADA. Uruchomiono Lokalne Centrum Pierwszej Sprzedaży Ryb. Dokonano przeniesienia przez Ministra Skarbu Państwa 100% udziałów spółki „Szkuner” do Powiatu Puckiego.

2012 – Od 4 kwietnia spółka, działająca pod firmą: Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich „Szkuner” sp. z o.o., funkcjonuje pod nazwą „Szkuner” sp. z o.o.. 26 czerwca Rada Powiatu Puckiego podjęła uchwałę zatwierdzającą pięcioletni plan restrukturyzacji spółki na lata 2012-2017

 

ALL CONTENT COPYRIGHT © 2015 “"STUDIO H”. ALL RIGHTS RESERVED
REPRODUCTION OR REDISTRIBUTION WITHOUT PERMISSION IS STRICTLY FORBIDDEN